Bir synthesizerı oluşturan temel öğeler nelerdir? Modular Synthesizer nedir? Eurorack Modular Sistem'e nasıl başlayabilirim?
Modüler sistemleri anlayabilmemiz için öncelikle modüler olmayan standalone synthesizer’lardan yola çıkmak yardımcı olacaktır. Standalone synthesizer’lara göz atacak olursak hepsinin ortak bölümler içerdiğini görebiliriz; Seslerin üretildiği osilatör, osilatör wave-formlarının toplandığı bir mikser, sesleri şekillendirmek için kullanılan filter (filtre), ve envelope’un bağlı olduğu voltaj kontrollü amfi (VCA). Bunların dışında ayrıca LFO ya da ikinci bir envelope gibi modülasyon için bölümler de bulunmaktadır.
Tüm bu bölümler tasarımcının fikirleri doğrultusunda belirli bir sıralama ile birbirlerine bağlanmıştır. Bu yapı enstrümanın tasarımını oluşturur ve bu tasarımın dışına çıkmak pek de mümkün değildir. Fakat bu durum bir dezavantaj olarak da algılanmamalıdır. En temel haliyle bakacak olursak, audio sinyal yolunu/sıralamasını OSC-VCF-VCA olarak adlandırabiliriz. Diğer bölümler ise kontrol voltaj, yani CV bölümlerini oluşturur. Standalone synth’ler ile ulaşmak istediğiniz yere daha çabuk varabilirsiniz. Drum, bass, lead ya da drone seslerini elde edebilirsiniz. Yarı modüler sistemler ve synthesizer’lar standalone synthesizer’lara göre bu konuda biraz daha esnektirler.
Modüler sistemler size kendi sistemini oluşturmanıza, kendi synth diyaznınızı yaratmanıza ve çok daha fazla sayıda sentez tekniklerini uygulayabilmenize olanak tanır. Doğru bir sistem kurmak ya da sistemi kurduktan sonra üzerinde patch yapmak Standalone synthesizer’lara nazaran daha uzun ve zahmetli bir iştir. Bir synthesizer’ı oluşturan tüm bu bahsettiğimiz osilator, filter, vca, ve envelope gibi sectionlar/bölümler birbirlerinden bağımsız ayrı devreler, yani modüller halindedir. Bu modüller bir rack içine istediğiniz sıralama ile yerleştirebilirsiniz. Her biri kendi ayrı güç kablosu ile bir güç kaynağına bağlanır. Modülleri aktif etmek için ise 3,5mm TS jacklar kullanılır ve modüller istediğiniz sıra ile bağlanabilinir. Bu durum diğer synthesizer’lara göre yolu daha uzun ve zorlu kılar. Bazen basit bir waveform elde etmek için bile çok sayıda kablo takmanız ve uğraşmanız gerekebilir.
Piyasada farklı boylarda, farklı case dizaynlarında, ve farklı güç kaynakları ile çalışan bir çok sistem bulunmaktadır.
Eurorack System Alman synth firması olan Doepfer tarafından kurulmuştur. Eurorack kaliteli ses, küçün boyutları ve uygun fiyatlara sahip olması ile, bir çok ünlü ve takip edilen firmanın da bu formatta modüller ürettiği ve en fazla çeşit bulabileceğiniz son dönemin en ünlü ve tercih edilen modular synthesizer formatıdır. Eurorack sistemler 3U büyüklüğünde olup, yeni dönemde 1U’luk bölümlere de rastlanmaktadır. Yana doğru genişlikleri ve derinlikleri değişkenlik göstermektedir. Yana doğru ortalama olarak 84hp, 104hp, 168hp gibi sistemler bulunur. Derinlik olarak çoğunluk modüller 4cm derinliğindedir. Yine de bazı modüller 7cm ile 12cm derinliğe kadar gidebilmekte olduğundan dolayı bu durumu sorun etmemek için mümkün olduğunca derin bir kutu seçmenizi tavsiye ederiz.
Euroack’lerde güç kaynağı enerjiyi bus board’lara yönlendirir ve bu buss board’lara ribbon cable’lar aracılığıyla modüller bağlanır. Modüller +12v / -12v / +5v şeklinde elektrikle beslenerek çalışır. Kurduğunuz sisteme göre yeterli seviyede bir güç kaynağı seçmeniz ve bu hesabı iyi yapmanız çok önemlidir. Sistem kurmaya yardımcı olması için www.modulargrid.net adresini ziyaret edin ve üye olmayı unutmayın. Bu sitede neredeyse dünya üstündeki tüm synth ve pedal firmaları bulunmaktadır. Burda kendinize bir case yaratıp seçtiğiniz modüllerin kutunuza sığıp sığmadığını, gerekli olabilecek derinliği yada gerekli olan güç kaynağı gibi verileri edinebilirsiniz. Kurduğunuz sistemde input ve output’ları hesaplayarak, ve bence hesapladığınızın üstünde bir sayıda, kablo almayı düşünebilirsiniz.
Özetlemek gerekirse, modular synthesizer, kendi seçtiğiniz modüllerden kendi synth ve ses tasarımınızı oluşturmanızda size çok geniş imkanlar sunar. Buradaki önemli konulardan biri sistem kurmaya başlamadan önce kafanızda net fikirler olması ve synth’i kurarken belli bir amacınızın olmasıdır. Aksi halde karar veremeyecek ya da doğru modüllere ulaşmakta zorlanacaksınız. Sonucunda vakit ve para kaybedebilirsiniz. Belki ilk olarak basit monofonik bir synth voice kurarak başlayabilirsiniz. Vco – Vcf – Mixer – Vca – Envelope – Lfo gibi…. Ya da Vco – Lpg – Envelope – Lfo gibi bir set…. Sonuçta bir system kurmak ve karışık modüller seçmek synth’inizi kesinlikle daha çok kişisel bir hale dönüştürecektir ancak firmaların bazılarının hazır sistemleri de bulunmaktadır. Böyle bir sistem ya da synth voice ile başlamak çok daha akıllıca ve daha hızlı adım atmanın bir yolu olabilir. İşin sonunda aslında en önemli şey eğlenmek, ses çıkarmak ve müzik yapmak. Bunu asla unutmayın.
